Ostatni rok bardzo zmienił nasze życie. Izolacja, ograniczenia społeczne i zdrowotne w szczególny sposób dotknęły osoby starsze, które musiały zmierzyć się z samotnością, niepokojem, niepewnością.
Od początku pandemii priorytetem Samorządu Województwa Małopolskiego było opracowanie wieloaspektowego i wielowymiarowego programu mającego na celu wsparcie obszarów dotkniętych skutkami pandemii. Małopolska Tarcza Antykryzysowa została podzielona na trzy etapy: I etap buduje pakiet medyczny (190 mln zł), pakiet przedsiębiorczości (354 mln zł) i pakiet płynności finansowej (111 mln zł). II etap to pakiet społeczny (55,2 mln zł) i pakiet edukacyjny (35 mln zł). III etap to pakiet rozwoju (279 mln zł). W sumie na realizację działań w poszczególnych obszarach przeznaczono 1 mld zł z Funduszy Europejskich oraz budżetów państwa i województwa.
Pakiet społeczny Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej w ramach 4 modułów pozwolił wesprzeć: około 200 placówek całodobowej opieki w Małopolsce, które otrzymały środki na zakup środków ochrony indywidualnej, niezbędnego sprzętu i wyposażenia do walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami, a także zapewnienie mieszkańcom, pacjentom i personelowi placówek miejsc do noclegu czy izolacji; 93 domy pomocy społecznej, które otrzymały środki na dofinansowanie do zatrudnienia pracowników (ponad 4 000 pracowników otrzyma dodatki, premie i nagrody, ok 200 osób zostanie zatrudnionych na okres do 3 miesięcy) oraz w zakresie wykonania testów dotyczących zakażenia wirusem (zostanie wykonanych ponad 10 000 testów); pracowników socjalnych, asystentów rodziny zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej i powiatowych centrach pomocy rodzinie dzięki zaplanowanej dla 201 jednostek samorządu terytorialnego pomocy finansowej na zakup środków ochrony osobistej, środków i sprzętu służącego do dezynfekcji czy zakup sprzętu i wyposażenia; mieszkańców placówek opieki całodobowej poprzez przygotowanie miejsc do ewakuacji lub miejsc czasowego pobytu oraz zakup sprzętu i akcesoriów umożliwiających kontakt on-line mieszkańców/personelu z otoczeniem/rodziną.
Podejmowane działania zdecydowanie wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa personelu i podopiecznych instytucji pomocowych z terenu województwa. Planowane są dodatkowe działania mające na celu przeciwdziałanie skutkom pandemii.
W działania na rzecz pomocy potrzebującym zaangażowały się także małopolskie podmioty ekonomii społecznej, m.in. Spółdzielnia Socjalna Równość z Krakowa, która przez okres pandemii dostarcza bezpłatne obiady dla 200 osób dziennie; Zakład Aktywności Zawodowej u Pana Cogito zapewnia bezpłatne posiłki dla 40 osób z krakowskich Dębnik, Spółdzielnia Socjalna Opoka zapewnia bezpłatne obiady dla 50 osób z Klucz; Spółdzielnia Socjalna Okno na Świat zapewnia bezpłatne usługi opiekuńcze (w tym umawianie wizyt lekarskich, realizacja recept w aptece dla osób starszych na terenie gminy Słopnice); Warsztat Terapii Zajęciowej im. Jana Pawła II zapewnia dowóz posiłków i zakupów dla 70 osób w Tarnowie. Wiele podmiotów ekonomii społecznej włączyło się w lokalne akcje szycia maseczek ochronnych dla osób starszych. W ramach projektu „Pomoc szyta na miarę” koordynowanego przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie 5 firm społecznych uszyło około 10.000 maseczek wielorazowego użytku dla pracowników i podopiecznych domów pomocy społecznej i placówek opiekuńczo – wychowawczych z Małopolski.
Samorząd Województwa Małopolskiego przygotował także inicjatywy dedykowane pracownikom służby zdrowia narażonym na pracę w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz rodzinom, mające na celu zapewnienie dostępu do specjalistów oferujących wsparcie.
W ramach akcji "Psycholog dostępny od zaraz” oraz „RodzinaRazem” dyżuruje ponad 100 specjalistów oferujących bezpłatne, całodobowe wsparcie psychologiczne terapeutyczne, animacyjne, logopedyczne dla wszystkich potrzebujących.
Przy tworzeniu planu działań na rzecz seniorów na kolejne lata zasadne jest skoncentrowanie się na takich obszarach jak: pomoc psychologiczna, adaptacyjna, rehabilitacyjna w miejscu zamieszkania, poprawa kompetencji cyfrowych, wyposażenie w odpowiedni sprzęt, rzetelna polityka informacyjna, rozwój wolontariatu, wspieranie organizacji pozarządowych przy realizacji projektów aktywizujących i przeciwdziałających wykluczeniu osób starszych.
Na ww. potrzeby odpowiadają już działania podejmowane przez Samorząd Województwa Małopolskiego obejmujące w szczególności:
- organizację dwuletniego (2021 r. – 2022 r.) otwartego konkursu ofert na realizację zadań publicznych Województwa Małopolskiego w obszarze edukacji prozdrowotnej dla małopolskich seniorów pn. „Zdrowy i aktywny senior"- w ramach którego wsparcie uzyskają organizacje pozarządowe realizujące zadania mające na celu utrzymanie jak najdłużej osób starszych w dobrej kondycji fizycznej, psychicznej i intelektualnej.
Głównym celem działań jest skuteczna edukacja prozdrowotna seniorów na rzecz ich pomyślnego starzenia się, zapobieganie typowym dla wieku starszego chorobom somatycznym, jak i psychicznym, zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych oraz zwiększenie różnorodności oferty edukacyjnej dla tej grupy wiekowej. Cel zostanie osiągnięty poprzez przygotowanie i przeprowadzenie cyklu zajęć w różnorodnych formach (m.in. kursy, wykłady, prelekcje, indywidualne konsultacje medyczne, psychologiczne, terapeutyczne) mających na celu edukację osób starszych w zakresie zdrowego stylu życia, tj. zarówno w odniesieniu do aktywności fizycznej, zdrowia psychicznego i relacji społecznych. Realizacja zadań przez dofinansowane organizacje pozarządowe rozpocznie się w przyszłym roku.
- organizację warsztatów pt. „Animator środowiska seniorów – jak aktywizować osoby starsze w czasie pandemii?”, których celem jest wzmocnienie i wyposażenie w wiedzę z obszaru możliwości aktywizacji i realizacji wsparcia osób starszych w specyficznych warunkach pandemii
Warsztat dedykowany jest przedstawicielom małopolskich podmiotów zaangażowanych w realizację działań na rzecz seniorów, w szczególności organizacji pozarządowych, gminnych rad seniorów, a także uniwersytetom trzeciego wieku.
W trakcie warsztatów poruszone zostaną następujące kwestie: diagnozowanie potrzeb osób starszych w specyficznym czasie pandemii; organizacja czasu wolnego seniorów w czasie pandemii, senior w sieci – abc komunikacji i aktywności alternatywnej w dobie pandemii. Warsztat zostanie zorganizowany w roku bieżącym.
